Pasen

Hallo allemaal,

Het einde van mijn verblijf hier nadert, maar niet zonder dat ik het wellicht grootste feest van dit jaar heb mee mogen maken hier. Dit jaar valt Pasen voor alle christelijke geloven die hier zijn, in hetzelfde weekend, dus o.a. de orthodoxe, protestantse en katholieke kerk. Ik had op voorhand geen idee hoe groots het zou zijn, ik ging het vanzelf ervaren.

Heel de afgelopen week kon ik de voorbereidingen van dichtbij mee maken, waardoor erg zichtbaar werd hoe belangrijk Pasen hier is, voor álle christelijke geloven. Je kunt het vergelijken met de voorbereidingen voor Kerst bij ons, al zijn wij vaak alleen maar geïrriteerd en druk met alle inkopen, waar hier de opgewonden sfeer hangt van blijdschap dat deze belangrijke dagen er weer aankomen.

Maandagavond begon het al met de aankomst van de verschillende priesters hier op de compound. Bij thuiskomst stond de parkeerplaats alweer bijna vol en de priesters waren in bijzonder goed humeur. Dinsdagochtend was de mis waarin de olie waarmee gedoopt en gezalfd wordt, gezegend werd. Dit gebeurt slechts één keer per jaar, altijd in de Heilige Week. Normaal gesproken op Witte Donderdag, (als je niet (meer?) weet wat het allemaal inhoudt, gewoon even googlen! ), maar aangezien de priesters hier op flinke afstanden zitten, wordt het op dinsdag gedaan zodat ze op tijd terug zijn om hun diensten in hun eigen parochie te kunnen leiden. Ik heb weer geholpen in de keuken om de lunch mee voor te bereiden. Na de mis kwam letterlijk het feestgedruis binnen; wat een heerlijke sfeer, blije gezichten, volop geklets, hún feestweek was nu begonnen. Met bijna alle priesters en nonnen van de regio hebben we heerlijk zitten lunchen waarna de drukte lekker bleef hangen op de compound, nog steeds ook ons kantoor.

Dinsdag kregen Jean Jacques en ik ook te horen dat we Goede Vrijdag én 2e Paasdag vrij zijn. 2e Paasdag is niet gewoon hier in Ethiopië, maar voor onze organisatie dus wel. Ineens dus een lang weekend! Gedurende de week zagen we op straat steeds meer mensen druk in de kledingwinkels, op zoek naar hun Paasbeste (jawel, daar komt de uitdrukking vandaan!), outfit.

Donderdag stond in het teken van het vlees veilig stellen, ineens hadden we daar een schaap in de tuin staan dat toch echt de maandag niet meer ging halen. Het blijft een raar idee, hoewel ik graag vlees eet en blij ben dat we na 40 dagen geen vlees, weer van een stukje vlees mogen genieten! Collega’s kwamen en gingen de hele dag door, wel/geen schaap, ’s middags naar de mis, alles in huis halen voor het grote weekend.

Vrijdag en zaterdag ben ik naar Bedele gegaan, een dorp hier ongeveer 60 km vandaan. Heen zo’n 3 uur rijden in een minibus, grotendeels erg slechte weg. Ook in dit dorp waren de feestelijkheden al in volle gang. Overal zagen we al gras in de cafés en de hotels liggen, het wordt gebruikt als soort versiering. We hebben nog een poging gedaan om de brouwerij van Bedele bier te bezoeken, het is toch een beetje Hollands, eigenaar is Heineken), maar daarvoor waren we te laat.

Zaterdagochtend zagen we de mensen al met een zelf gefabriceerd hoofddeksel van palmgras lopen, iets wat ze sinds de vorige week (Palmpasen) tot en met dit weekend dragen. Maar dan ook de ‘vervelende’ kant van zo’n weekend: het vervoer terug. Op het busstation bleek dat er slechts één bus naar Nekemte terug ging die dag, en die zat al vol…. Tja, ook hier doen ze aan feestdagen, maar ik had toch gedacht met mijn Nederlandse hoofd dat dat dan eerder op vrijdag zou zijn geweest dan op zaterdag… Maar goed, uiteindelijk met een handigheidje van andere mensen zijn we toch in die bus beland, hartstikke illegaal, want veel te zwaar beladen waardoor de terugreis zo’n 5,5 uur werd, maar we zijn terug gekomen in Nekemte. Mooi, bijna beschamend hoe ik als blanke dan word behandeld. Ik begon met staan, binnen 5 minuten werd er ruimte gemaakt tussen twee andere plekken en nog 10 minuten later stond iemand geheel vrijwillig zijn plek af en heeft hij de hele weg gestaan. (tuurlijk heb ik regelmatig wel gecheckt of hij weer wilde zitten….)

Gisteravond was dan toch het hoogtepunt. Zoals wij vroeger naar de nachtmis gingen op Kerstavond, wordt hier het begin van Pasen gevierd op zaterdagavond. Eenmaal daar snapte ik waarom. Zoals de katholieken onder jullie wellicht weten, is het aansteken van de Paaskaars een zeer belangrijk onderdeel van de Paasviering. De Paaskaars staat voor het nieuwe begin, het nieuwe leven en dat hoort volgens de liturgie ontstoken te worden door een nieuw vuur. Dus daar stonden we dan: een handjevol mensen uit het dorp, alle nonnen van de congregatie in Nekemte, het volledige koor (kinderen in de leeftijd van 6 tot 18) en 6 voorgangers inclusief de bisschop. Buiten onder de prachtige sterrenhemel rondom het Paasvuur. Wat daarna nog veel meer indruk maakte, was de binnenkomst terug in de kerk. Alleen een klein lichtje werd ontstoken op het altaar, mensen hadden allemaal een eigen kaars bij zich dat ze gingen ontsteken aan de Paaskaars om deze vervolgens te laten branden tijdens de mis. Ik was hier natuurlijk niet op voorbereid, maar gelukkig had een Ethiopische dame er 2 bij zich, waardoor ik wel deel kon nemen aan dit ritueel.

De mis ging verder grotendeels aan me voorbij, het is immers in het Oromo en hoewel ik ondertussen de basis begin te leren, gaat dat toch echt nog mijn pet te boven. Na de mis was het opnieuw een feestelijke stemming, zoals ook bij ons met Kerst: eenmaal de plechtigheden voorbij is het tijd voor eten! In mijn kindertijd was de traditie om na de nachtmis worstenbroodjes te eten en dan lekker naar bed. Hier wordt een volledige maaltijd geserveerd met veel vlees, want tja… ook de priesters en nonnen houden wel van een stukje vers klaargemaakt schaap…

Vandaag is de mis voor de orthodoxe kerk, een mis die gemiddeld een stuk langer duurt dan de katholieke of protestantse diensten. Vandaar dat er vanochtend bijna geen mens op straat was, terwijl we vanmiddag op het terras heerlijk hebben kunnen genieten van alle mensen die voorbij kwamen, in diezelfde Paasbeste kledij. Zelfs de obers en serveersters zijn in traditionele kledij ter ere van Pasen. Zoals bij ons met alle feestdagen wordt er hier ook volop gegeten. Laat in de ochtend zijn we gestart bij een collega die heerlijk had gekookt (heb zo lekker nog niet gegeten in Ethiopië!) en na met een volle buik te zijn vertrokken, zijn we nu in afwachting van het diner bij de bisschop, gezellig met een grote groep inclusief de aanwezige Rotary Doctors uit Nederland.

Ben ik geloviger dan toen ik hier kwam? Nee, dat niet. Deze gebeurtenissen meemaken brengt me vooral terug naar mijn eigen kindertijd en het gevoel wat daarbij hoort, van knusheid, van écht samen zijn, van samen delen, van eenheid.
Het maakt me nederig en dankbaar dat ik dit allemaal mag ervaren en vooral dat het me rust brengt in de manier waarop ik naar de kerk keek en hoe ik er nu naar kijk.

Happy Easter!

Wilma